گاز کولر گازی نوعی گاز مبرد است که برای انتقال حرارت در سیستم های خنک کننده مورد استفاده قرار می گیرد. انواع گاز کولر گازی نظیر گازهای R22 ، R410 ، R404 و R421 برای خنک کردن هوا استفاده می شوند. یکی از خواص ترمودینامیکی مهم در گاز کولر گازی، ظرفیت گرمایی بالای آن است؛ بدین معنی که برای افزایش یک درجه ای گاز کولر گازی ، به انرژی زیادی احتیاج است.
فرآیند تهویه هوا در کولر گازی بر اساس عبور و تغییر فاز گاز کولر گازی در سیکل تبرید است. گاز مبرد در کمپرسور تحت فشار قرار می گیرد و حرارت آن بالا می رود. در مرحله بعد پس از افت دما در کندانسور ، وارد ولو انبساط می شود و فشار و در نتیجه دمای آن تا حد زیادی کاهش می یابد. مبرد با دمای پایین وارد اواپراتور می شود، در مجاورت هوا گرمای محیط را جذب می کند، به گاز تبدیل می شود و دوباره به سمت کمپرسور می رود و گرما را به محیط بیرونی انتقال می دهد. به این فرآیند، سیکل تبرید در تجهیزات مطبوع گفته می شود.
گاز R22 یکی از انواع گازهای مبرد نوع HCFC است که نسبت به گازهای CFC تاثیر کمتری بر لایه ازون دارد. این گاز ظرفیت گرمایی بسیار بالایی دارد و در تجهیزات تهویه مطبوع استفاده می شود. گاز R22 به علت اثر گلخانه ای، با گاز R421 جایگزین شده است.
گاز R421 یکی از جدیدترین انواع گاز کولر گازی است که بدون نیاز به ایجاد تغییرات در سیکل سرمایشی می تواند جایگزین گازهایی همچون R22، R417، R407 و R422 در انواع اسپلیت، سردخانه های ثابت و متحرک، یخچال های سوپرمارکتی و صنعتی و چیلرهای تراکمی باشد. این گاز با محیط زیست سازگار است و با توجه به اینکه در ساختار شیمیایی آن ترکیبات هیدروکربن وجود ندارد، به لایه اوزون آسیبی نمی زند. گاز R421 غیر قابل اشتعال است و ایمنی تکنسین حین کار با این گاز را تضمین می کند. میزان گاز R421a جایگزین شده با R22، حدود 90 تا 95 درصد حجم گاز R22 است؛ در نتیجه با استفاده از این گاز در هزینه های سرویس و تولید نیز صرفه جویی می شود. علاوه بر این، گاز R421 با انواع روغن کمپرسور سازگار است و نیازی به تعویض روغن کمپرسور با گاز R22 نیست.
گاز R404 با ساختار هیدروفلوئورکربن (HFC) نوعی گاز مبرد است که در یخچال های سوپرمارکت و تجهیزات تهویه مطبوع استفاده می شود و به عنوان جایگزین گاز های مبرد کلروفلوئورکربن (CFC) تولید شد. این گاز ترکیبی از سه گاز R125 (44 درصد)، گاز R143a (52 درصد) و گاز R134 (5 درصد) است. ساختار شیمیایی گاز R404 به لایه اوزون آسیبی نمی زند و اثر گلخانه ای بسیار کمی دارد.
گاز R410 یکی از انواع گاز کولر گازی است که به عنوان جایگزین گاز R22 استفاده می شود. ساختار شیمیایی گاز R410 هیدروفلورکربن (HFC) است و به صورت ترکیبی از گاز R32 (50 درصد) و گاز R125 ( 50 درصد) تولید می شود. این گاز اثر گلخانه ای کمی دارد و به لایه اوزون آسیبی نمی زند. علاوه بر این، ظرفیت گرمایی و بهره وری انرژی بسیار بالاتری در مقایسه با گاز R22 دارد و انتخاب مناسبی در تجهیزات تهویه مطبوع خواهد بود. گاز R410 در فشار و دمای کاری بالایی دارد. بنابراین در صورت انتخاب این گاز به عنوان جایگزین، لازم است در سیستم تهویه مطبوع تغییرات ساختاری ایجاد شود تا امکان استفاده از این گار را ممکن سازد.
گاز کولر گازی انواع مختلفی دارد که برای استفاده از گاز مبرد، باید نوع کمپرسور را در نظر گرفت. کمپرسور کولر گازی متناسب با تکنولوژی ساخت منحصربه فرد خود، از گاز مبرد به خصوصی استفاده می کنند و ویژگی های شیمیایی گاز مبرد در قیمت گاز کولر گازی تاثیر گذار است. در انتخاب جایگزین برای گاز مبرد پارامترهایی نظیر کاربرد کمپرسور، نوع سیستم تهویه مطبوع، ایمنی، ساختار شیمیایی، سازگاری با محیط زیست، محدوده دما، فشار کاری و ویژگی های ترمودینامیکی گاز بسیار تاثیرگذار است. علاوه بر این هزینه تغییر ساختار سیستم تهویه مطبوع در صورت جایگزینی گاز مبرد با نوع دیگر باید درنظر گرفته شود. فروشگاه اسپارت استور تامین کننده انواع گاز کولر گازی به صورت تکی و عمده با قیمت شرکتی است که قیمت گاز کولر گازی با توان و گاز های مبرد مختلف در ادامه ارائه شده است.
گازهای HCFC نسل دوم گازهای مبرد محسوب می شوند که ساختار مولکولی مشابه با CFC ها دارند، اما آسیب کمتری به لایه ازون می زنند. گازهای R22 و R404 به علت محدوده دمایی گسترده یکی از معروف ترین انواع گازهای HCFC به شمار می روند که در تجهیزات تهویه مطبوع کاربرد دارند. گاز R22 خاصیت ترمودینامیکی بسیار خوبی دارد؛ اما به علت اثر گلخانه ای این گاز، از سال 2020 تولید آن متوقف شد و فقط در بعضی از سیستم های تهویه مطبوع قدیمی وجود دارد.